اخبار

چهارشنبه3بهمن1403

15:18

230

حسام عزت آبادی پور:

اطلس خیر ایران اگر سرمایه اجتماعی در حوزه امر خیر را احیا کند، ماموریتش را انجام داده است

پژوهشگر ارشد مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه اطلس خیر ایران اگر بتواند سرمایه اجتماعی در حوزه امر خیر را احیا کند ماموریتش را انجام داده است، گفت: یکی از عواملی که استقبال می کنیم از اینکه همچین اطلس و شبکه ای باشد و توسط خیریه ها ایجاد شود، این است که دقیقا برمی گردد به ماموریت خیریه ها که ضرورت ایجادش، شفافیت است.

نشست تخصصی «بررسی ضرورت تشکیل بانک جامع اطلاعاتی مؤسسات خیریه» با حضور حیدر مرتضوی شاهرودی، مدیرکل فناوری اطلاعات و امنیت فضای مجازی سازمان اوقاف و امور خیریه، حسام عزت آبادی پور، پژوهشگر ارشد مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، بهبود برزین، مدیرعامل شرکت آرشیت مهر رایانه ، علیرضا اسکندری نژاد، مدیر اطلس خیر ایران و مجتبی اصغری، سردبیر پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران در سازمان اوقاف و امور خیریه برگزار می‌شود.
پژوهشگر ارشد مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در ابتدای این مراسم با اشاره به موضوع موازی کاری در حوزه خیریه ها گفت: سازمان بهزیستی در حوزه سلامت اجتماعی فعالیت می کند در برنامه هفتم توسعه نیز عنوان شد که سازمان امور اجتماعی در حوزه مسائل اجتماعی ورود کند، در اساسنامه کمیته امداد نیز همین موضوع نوشته شده در کنار اینها ناجا نیز به تشکلها و خیریه ها مجوز می دهد و برخی دیگر مستقیم به سازمان ثبت مراجعه می کنند و با عنوان سازمان غیر تجاری ثبت می کنند و کار خیریه انجام می دهند، همه این کار را انجام می دهند در حالی که متولی سازمان بهزیستی است. در واقع 22 نهاد حمایتی یک کار مشترک انجام می دهند اگر اطلس و ساماندهی شبکه ها وجود داشته باشد قاعدتا نباید موازی کاری وجود داشته باشد.
وی با اشاره به موضوع شفافیت در امور خیریه ها گفت: شفافیت، ذات امر اجتماعی است نه تکلیفش، اگر تشکل مردم نهاد شفاف نیست اساسا برچسب امر خیر بر آن نمی نشیند. یکی از عواملی که استقبال می کنیم از اینکه همچین اطلس و شبکه ای باشد و توسط خیریه ها ایجاد شود، این است که دقیقا برمی گردد به ماموریت خیریه ها که ضرورت ایجادش همین شفافیت است.
عزت آبادی پور افزود: نکته بعدی جلوگیری از فساد است. باید گردش مالی خیریه ها مشخص شود از کجاست و به چه دلیل اتفاق می افتد. بحث دیگر اعتماد است. اطلس خیر ایران اگر بتواند سرمایه اجتماعی در حوزه امر خیر را احیا کند ماموریتش را انجام داده است. آنچه در ابتدای این امر حائز اهمیت است این است که آیا این پایگاه از نظر فنی وجود دارد؟ زیرساخت یکپارچه هست؟ و بخش های بعدی شامل قوانین و مقررات و بخش فرهنگی است.
وی بیان کرد: قانون مبارزه با پولشویی به همه خیریه ها تکلیف کرده یک واحد اطلاعات مالی داشته باشند و باید تا 5 سال تمام تراکنش های مالی و معاملاتی را در آن ذخیره کنند. قانونی با عنوان دسترسی آزاد به اطلاعات وجود دارد. قانون بعدی اصلاح بند 5 ماده 6 و ماده 21 قانون اجرای سیاستهای اصل 44 قانون اساسی است که می گوید تمام خیریه ها موظفند تراکنش ها و سود و زیان و دفاتر مالی را در کدال ثبت کنند.
پژوهشگر ارشد مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: چالش ها اکثرا قوانین زیرساختی و فرهنگی است. نهادها تمایل ندارند اطلاعاتشان را منتشر کنند. در مرحله اول باید متناسب با نیازها احصا شود و ساختار و پلتفرم را بر اساس نیاز بومی طراحی کنیم. در این زمینه باید از تکنولوژی هوش مصنوعی بهره مند شویم.
وی عنوان کرد: مساله بعدی گذر از دیتاست. اطلس ها باید تولید دانش کنند. دو موضوع باید مدام بروزرسانی شوند یکی جامعه هدف و دیگری سامانه است. نکته اینجاست که ما برای چند تشکل قرار است سامانه داشته باشیم؟ متاسفانه تعداد دقیق نداریم ما در طراحی باید پنل را بزرگ ببینیم و مقیاس پذیر باشد اما در گام اول در محدوده مشخص و فاز به فاز پیش برویم.
عزت آبادی پور در پاسخ به این سوال که اگر سامانه بزرگ بخواهد ایجاد شود آیا دولت باید متولی باشد یا سازمان مردم نهاد؟ گفت: در مرحله اول این تکلیف دولت است و باید این کار را انجام دهد. اما پیشنهاد من در پیش گرفتن اصول حکمرانی مشارکتی است. نقش دولت ایجاد زیرساخت و تهیه فرایند تزریق اطلاعات است.
مدیرعامل شرکت آرشیت مهر رایانه طی سخنانی در این نشست با بیان اینکه هرکدام از ما ممکن است روزی مددجو شویم و نیاز باشد از خیریه ای کمک بگیریم گفت: در زمینه تکریم مددجویان باید امکانی در سایت در نظر بگیریم که مددجو مشخصات و درخواست خود را در سایت ثبت کند و رسیدگی شود.
وی افزود: اکنون حدود 400 خیریه کشور از سامانه آرشیت استفاده می کنند. درواقع یک شرکت خصوصی است که نرم افزار تولید می کند و خیریه ها نرم افزار را خریداری می کنند. راز موفقیت این سامانه ها این است که حاکمیت ورود پیدا نکند. عملکرد سامانه بدین صورت است که سیستم استعلام مددجو داخل سامانه آرشیت وجود دارد و خیریه ها که سامانه آرشیت را خریداری می کنند می توانند عضو این بانک شوند.
برزین با تاکید بر اینکه باید مشخص شود کمک خیران در چه مسیری هزینه می شود و چه خانواده هایی را قرار است نجات دهد، عنوان کرد: پیشنهاد می کنم چند خیریه بزرگ با یکدیگر همکاری کنند اطلاعات را با یکدیگر درمیان بگذارند، بهزیستی و کمیته امداد نیز اطلاعات خود را ارائه کنند، تجربه نشان می دهد که در این صورت موفق خواهیم بود. بهترین روش این است که خیران آگاه شوند.
مدیرکل فناوری اطلاعات و امنیت فضای مجازی سازمان اوقاف و امور خیریه گفت: بحث مهم و اولین نکته، نظام ارزش و موضوع بعدی زیرساخت و فناوری است. نقش دولت در این حوزه فقط تنظیم گری است و در حوزه اجرا نباید هیچ ورودی داشته باشد. مشکلی که وجود دارد این است که دولت در اجرا وارد می شود.
وی اظهار کرد: در برنامه هفتم، بحث دیتا یک بحث محوری است و حکومت باید در حکمرانی داده ورود کند، حکمرانی داده یک چتری است از جایی که دیتا ایجاد می شود تا زمانی که این دیتا می آید تبدیل به ارزش و خرد می شود.
مرتضوی افزود: سامانه باید مبتنی بر شفافیت باشد و موضوع مهم دیگر صیانت از حریم خصوصی است. باید برای دیتا تعریف شود که حریم خصوصی چیست؟ در رابطه با سازماندهی و تامین منابع، اینجا نیاز به نقش آفرینی حاکمیت داریم در نهایت می توانیم بر مبنای دیتایی که بدست آمده، مدیریت امر خیر را داشته باشیم. باید فضایی ایجاد کنیم که از حضور خیرین خارج از کشور استفاده کنیم.
وی عنوان کرد: بحث نظام ارزش، زیرساخت فناوری، تنظیم گری، داده، پایش و ارزیابی، شفافیت و روشنگری، پشتیبانی منابع و هوش نیکوکاری، ابعادی است که برای تدوین یک سند برای بانک اطلاعاتی لازم است و حاکمیت فقط باید نقش تنظیم گری داشته باشد.اگر مدل درست باشد با اقبال اجتماعی مواجه خواهیم شد.
مدیر اطلس خیر ایران نیز در ادامه با اشاره به بی اعتمادی و کاهش سرمایه اجتماعی گفت: از این مساله به مشکلی که خیریه ها دارند می رسیم. در پروژه های مختلف پژوهشی که داشته ایم یکی از مهمترین مشکلات که خیریه ها در استانهای مختلف با آن دست و پنجه نرم می کنند بحث چند تولی گری است. ده ها نهاد وجود دارند که مجوز صادر می کنند و بر فعالیت خیریه ها نظارت دارند و همین موجب به وجود آمدن مشکلات بسیار برای خیریه ها شده است و یکی از مهمترین مشکلات همین گم شدن دیتاست.
وی عنوان کرد: در پیش نویس قانون تشکلهای اجتماعی به خوبی بحث ورود وزارت کشور به عنوان نهاد مسلط در این حوزه معرفی شده است. درواقع دولت مهمترین مجری در این زمینه می تواند باشد همانطور که در کشورهای پیشرفته شاهد هستیم.
اسکندری نژاد تصریح کرد: هرکاری می خواهیم انجام دهیم باید دیتا، اطلاعات و شناخت داشته باشیم. ما برای اینکه بانک اطلاعات جامع از خیریه ها داشته باشیم نباید روی سخنمان به روی غیر دولتی ها باشد، مجوز را دولت داده و باید اطلاعات را به صورت شفاف منتشر کند و غیر دولتی می تواند پایش و رتبه بندی را انجام دهد.