معممی مقدم از افزایش ظرفیت های فرهنگی و مذهبی در بقاع متبرکه خبر داد و گفت: برگزاری کارگاه‌های شمیم خدمت در جوار بقاع متبرکه با هدف اشتغال‌زایی و کارآفرینی برای جوانان، زنان بی سرپرست و بدسرپرست، از جمله اقدامات مهم سازمان اوقاف در زمینه خدمات اجتماعی و حمایتی است.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و با عنایت ویژه امام(ره) و رهبر معظم انقلاب اسلامی به بقاع متبرکه، آستان امامزادگان از غربت خارج شده و فعالیت‌های فرهنگی در جوار آنها سامان یافت و این توفیق نصیب سازمان اوقاف شده است که خواست رهبری و مردم را در راستای تبدیل این بقاع به قطب فرهنگی و نیز نقش‌آفرینی های اجتماعی محقق شود؛ به مناسبت فرارسیدن دهه کرامت و در گفتگو با «رضا معممی مقدم»، مدیرکل فرهنگی سازمان اوقاف و امور خیریه به فعالیت های این سازمان در این باره پرداخته ایم:
در طرح تبدیل بقاع متبرکه به قطب‌های فرهنگی و اجتماعی، چه اقداماتی از سوی سازمان اوقاف انجام‌شده و در دست انجام است؟
در پاسخ به این رهنمود، سازمان اوقاف و امور خیریه اقدامات متعددی را به اجرا درآورده است که یکی از مهم‌ترین آنها راه‌اندازی مراکز افق (اجتماعی، فرهنگی و قرآنی) در بقاع متبرکه است. این مراکز با هدف تقویت کارکردهای اجتماعی، فرهنگی و قرآنی بقاع متبرکه تأسیس شده‌اند. وظایف آنها شامل مدیریت و اجرای برنامه‌های متنوع در حوزه‌های مذکور است که به تبدیل این اماکن به قطب‌های فرهنگی و اجتماعی کمک می‌کند.
از دیگر اقدامات، اجرای طرح‌های فرهنگی و اجتماعی متنوع است. سازمان اوقاف در این زمینه با برگزاری طرح‌هایی نظیر «آرامش بهاری» در تعطیلات نوروز، «ضیافت الهی» در ماه مبارک رمضان، «نشاط معنوی» در تابستان، «بصیرت عاشورایی» در ایام محرم و صفر و «یاس نبوی» در ایام فاطمیه، به تقویت نقش فرهنگی بقاع متبرکه پرداخته است.
برای توسعه زیرساخت های فرهنگی و مذهبی در بقاع متبرکه چه اقداماتی صورت گرفته است؟
برگزاری کارگاه‌های «شمیم خدمت» در جوار بقاع متبرکه با هدف اشتغال‌زایی و کارآفرینی برای جوانان، زنان بی‌سرپرست و بدسرپرست، از جمله اقدامات مهم سازمان اوقاف در زمینه خدمات اجتماعی و حمایتی است. همچنین، طرح «قرار دوازدهم» با توزیع بسته‌های معیشتی به نیازمندان در دوازدهم هر ماه اجرا می‌شود که تاکنون بیش از ۲.۵ میلیون بسته توزیع شده است.
اقداماتی نظیر افتتاح شبستان‌ها و توسعه فضاهای فرهنگی در بقاع متبرکه، به منظور افزایش ظرفیت‌های فرهنگی و مذهبی انجام شده است. این اقدامات نشان‌دهنده تلاش مستمر برای تحقق منویات مقام معظم رهبری در تبدیل بقاع متبرکه به مراکز فعال فرهنگی و اجتماعی است.
برای قطب فرهنگی شدن بقاع متبرکه، اقدامات متعددی می‌توان انجام داد که باعث تقویت جایگاه این اماکن مقدس به عنوان مراکز فرهنگی، اجتماعی و دینی می‌شود. افزایش تعداد محافل قرآن‌خوانی، مسابقات قرآنی و تلاوت‌های معنوی در بقاع متبرکه، با حضور قاریان بین‌المللی و محلی و اجرای برنامه‌های سخنرانی و همایش‌ها و برگزاری همایش‌ها، کنفرانس‌ها و جلسات سخنرانی با محوریت موضوعات دینی، فرهنگی و اجتماعی توسط علما، اندیشمندان و اساتید برجسته از جمله اقدامات فرهنگی بقاع متبرکه به شمار می آید.
توسعه برنامه‌های هنری دینی مثل حمایت و برگزاری نمایشگاه‌های هنری، نقاشی، عکس و آثار هنری با موضوعات مذهبی و اسلامی ونشر کتاب‌های دینی و راه‌اندازی غرفه‌های کتاب در بقاع متبرکه و توزیع کتاب‌های مفید در زمینه‌های دینی، اخلاقی و فرهنگی هم موید قطب فرهنگی شدن بقاع متبرکه امام زاده ها است.
از دیگر ابعاد بسیار مهم برای قطب فرهنگی شدن ارائه و افزایش فعالیت‌های اجتماعی و خدمات حمایتی است مثل برگزاری طرح‌های حمایتی مانند توزیع بسته‌های معیشتی، کمک به خانواده‌های نیازمند، و اجرای طرح‌های اجتماعی که به بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی مردم کمک کند. برای توانمندسازی اقشار مختلف جامعه، خصوصاً جوانان و زنان، کارگاه‌های آموزشی مختلفی در زمینه‌های حرفه‌ای، اجتماعی، مهارت‌های زندگی و تربیت دینی برگزار شده است.
بقاع متبرکه چه نقشی در کمک به اقتصاد محلی دارند و در حوزه تقویت بسترهای آموزشی چه اقداماتی در بقاع متبرکه صورت گرفته است؟
از طریق برگزاری دوره‌های آموزشی شغلی و ایجاد کارگاه‌های تولیدی، در بقاع متبرکه فضاهای اشتغال‌زایی ایجاد شده که نقش مهمی در کمک به اقتصاد محلی ایفا کرده اند. ایجاد مدارس و کلاس‌های آموزشی، راه‌اندازی مدارس دینی، مدارس قرآن و کلاس‌های اخلاق و ارائه آموزه‌های اسلامی در بقاع متبرکه برای آموزش کودکان و جوانان از جمله اقدامات آموزشی در بقاع متبرکه است.
همچنین این مراکز می‌توانند به افراد در زمینه‌های مختلف کمک کنند، از جمله پاسخگویی به مسائل دینی و روحی، مشاوره‌های خانوادگی، روانشناسی و مشاوره تحصیلی هم بسیار مهم است.
توسعه زیرساخت‌های فرهنگی و ایجاد فضاهای فرهنگی و هنری و تجهیز بقاع متبرکه به امکانات فرهنگی مانند کتابخانه‌ها، سالن‌های همایش و نمایشگاه‌های دائمی برای ارتقای سطح آگاهی عمومی اولویت بسزایی دارد.
چه امکانات رفاهی برای زائران در نظر گرفته شده است و چه برنامه‌ای برای جذب کودکان و نوجوانان به این اماکن مقدس دارید؟
به منظور جذب بیشتر زائران و بازدیدکنندگان، فضاهای مناسبی برای استراحت، غذاخوری، سرویس‌های بهداشتی و امکانات رفاهی مناسب ایجاد شده است. برگزاری مسابقات فرهنگی و دینی برای کودکان و نوجوانان در نظر گرفته شده است، این برنامه‌ها شامل مسابقات حفظ قرآن، نقاشی با موضوعات دینی، قصه‌گویی و آموزش مفاهیم اسلامی است. ترویج مفاهیم اخلاقی و دینی در قالب بازی‌ها و سرگرمی‌ها، استفاده از ابزارهای جذاب برای کودکان مثل بازی‌های تعلیمی و داستان‌نویسی می‌تواند باعث آموزش آسان‌تر مفاهیم دینی شود.
برای اطلاع رسانی به مردم از اقدامات صورت گرفته در بقاع متبرکه چه اقداماتی صورت گرفته است؟
تقویت تبلیغات و رسانه‌ها و استفاده از رسانه‌های اجتماعی و دیجیتال با توجه به گسترش فضای مجازی و استفاده از رسانه‌های دیجیتال و شبکه‌های اجتماعی برای ترویج برنامه‌های فرهنگی و مذهبی بقاع متبرکه بسیار مؤثر بوده است. برنامه‌هایی مانند تلاوت قرآن، دعاهای معنوی و سخنرانی‌های مذهبی از طریق تلویزیون، رادیو و پلتفرم‌های آنلاین پخش می شود تا این برنامه‌ها به دست مردم برسد. تقویت هم‌افزایی بین نهادهای مختلف چون همکاری با نهادهای دولتی و خصوصی؛ برای رسیدن به اهداف فرهنگی و اجتماعی، همکاری با نهادهای مختلف مانند وزارت آموزش و پرورش، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دیگر سازمان‌های اجتماعی در ایجاد برنامه‌های جامع مؤثر واقع شده است.
چه اقداماتی در راستای افزایش تعداد مراسم عبادی و مذهبی در بقاع متبرکه در دست انجام است؟
برپایی نماز جماعت، مراسم شب‌های قدر، عاشورا، اربعین و سایر مناسبت‌ها برای ایجاد فضای معنوی و دینی در بقاع متبرکه اقدامات بسیار مهم برای تحقق قطب فرهنگی شدن بقاع متبرکه است.
توسعه مراسم‌های احیای شب‌های رمضان و دعای کمیل، برگزاری مراسم شبانه و دعاهای مذهبی به‌ویژه در ماه‌های رمضان و محرم می‌تواند باعث افزایش انگیزه‌های معنوی مردم شود. با انجام این فعالیت‌ها، بقاع متبرکه به مراکز فرهنگی و اجتماعی واقعی تبدیل شده اند که علاوه بر زیارت، فرصتی برای رشد روحی، فرهنگی و اجتماعی مردم فراهم آورده اند.